MUHSİN ERTUĞRUL

MUHSİN ERTUĞRUL

Doğum Tarihi : 15-2-1892 İstanbul
Ölüm  Yeri : 29 Nisan 1979 İzmir

Sinema ve tiyatro yönetmeni, oyuncu, tiyatro müdürü,çevirmen
İlköğrenimini Tefeyyüz Mektebi’nde ve Darüledep’te yaptı.
Daha sonra soğuk çeşme ve Toptaşı Rüştiyelerinde okudu.
Oradan Mercan İdadisi’ne geçti. 1909 yazında Erenköy’de Burhanettin Kumpanyasında ilk olarak Şarlok Holmes piyesinde uşak rolünde sahneye çıktı.
Daha sonra Reşat Rıdvan ve Burhanettin Beylerin Odeon tiyatrosunda çalıştı. Hamlet’te Laerdes rolüne çıktı. Arkadaşı Vahram Papazyan’ın öğütlerine uyarak gittiği Paris’te (1911), Mounet – Sully’yi seyretti. 1913’de tekrar Paris’e gitti.
1914’de Türkiye’ye döndüğü zaman Reşat Rıdvan Bey,
Darülbedayi Osmaninin hazırlık çalışmalarına girişmişti.
Edebi tiyatro heyeti adındaki, Fransa’dan çağrılan Antoine’ında katıldığı
juri önünde Hamletten bir bölümü oynayan Muhsin Ertuğrul, tiyatronun sanatçı
kafilesine alındı. Strintberg’den Baba, Kistemaeckers’den Kasırga adlı oyunları
Türkçe ye çevirdi. Viyana’da Otello çalışmalarını izledi.
1921’de Darülbedayi’de yönetmen olarak çalışmaya başladı ve ülkemizin ilk özel film yapım şirketi olan Kemal Film’in yerli film yapımına başlaması için yardımcı oldu. Türkiye’de ilk filmini 1922 yılında (İstanbul’da Bir Facia-i Aşk) yönetti. 1921-24 yılları arasında bu şirket adına 6 film çekti. 1924’te Sovyetler Birliğine gitti. Orada “Tamilla” ve “Spartaküs” adlı filmleri çekti. 1923 yılında çektiği Ateşten Gömlek filminde baş rolde oynayan Neyyire Neyir ile evlendi.
Leblebici Horhor, Kız Kulesi’nde Bir Facia, Ateşten Gömlek, Sözde Kızlar filmlerini çevirdi.
Repertuardaki oyunlar arasında İhtilal (L. Andreyev), Baba (Stringberg), Bir Halk Düşmanı (İpsen), Prof. Kienow (K. Branson), Kreuteser Sonatı (L. Tolstoy) Humma ( C. Mere ) Otello ( Shakespare) Sırat Köprüsü (Birabeau – doley), Kamelyalı Kadın ( A. Dumas Fils ) gibi yabancı oyunların yanı sıra, Ahmet Vefik Paşa’nın Moliere uygulamaları,
Azerya ve Yorga’daki Dandini ile Vedat Örfi (Bengü),
Vedat Nedim (Tör), Sermet Muhtar, Mahmut Yesari, Osman Cemal,
İbrahim Necmi gibi Türk yazarlarının yapıtlarını da sahneledi ve oynadı.
Devlet tiyatro ve operası kanunu çıkınca, bu kurumun başına
genel müdür olarak getirildi. Çalışmaları sırasında Türk yazarlarının
oyunlarına büyük ölçüde önem verişi de dikkatten kaçmıyordu.
Ancak bu çabalar 1951 yılında kesintiye uğradı. İstifa ederek ayrıldı.
Bir bankanın desteği ile İstanbul’da Küçük Sahne’yi kurdu
ve çalıştırmaya başladı.
Sinema tarihimizde çok önemli filmleri yönetti
İstanbul Sokaklarında ( İlk Sesli Türk Filmi )
Kaçakçılar (İkinci Sesli Türk Filmi)
Bir Millet Uyanıyor (Türkiye’de Seslendirilen ilk Sesli Türk Filmi)
İlk renkli Türk filmi, Halıcı Kız’ı ( 1954 ) yönetti.
Uzun yıllar Türk Sinemasında Tek yönetmen olarak yer almıştır.